Dấu hiệu và triệu chứng chán ăn tâm thần (biếng ăn tâm lý) rất đa dạng và phụ thuộc vào tình trạng đói, chán ăn cũng bao gồm các vấn đề về cảm xúc, hành vi liên quan đến nhận thức không thực tế về trọng lượng cơ thể và cực kỳ sợ tăng cân. Đặc điểm tâm lý cốt lõi của chứng chán ăn là quá coi trọng hình dáng và cân nặng.

Triệu chứng chán ăn tâm thần về thể chất

Chán ăn tâm thần được đặc trưng bởi ăn không đủ, các triệu chứng thể chất là hậu quả của việc cơ thể từ chối các chất dinh dưỡng thiết yếu. Một số dấu hiệu về thể chất của chứng chán ăn tâm thần như:

• Không có khả năng duy trì trọng lượng cơ thể ở mức bình thường.
• Sụt cân quá mức trong vài tuần hoặc cân nặng không tăng như mong đợi.
• Ngoại hình mỏng manh, ốm yếu, gầy.
• Công thức máu bất thường, thiếu máu.
• Mệt mỏi, mất ngủ.
• Chóng mặt hoặc ngất xỉu.
• Da khô, nhợt nhạt hoặc có màu vàng.
• Tóc mỏng, móng tay giòn, dễ gãy rụng.
• Lông tơ mềm phủ khắp cơ thể (hội chứng Lanugo).
• Phụ nữ thường xuyên trễ kinh (vô kinh) hoặc kinh nguyệt không đều.
• Táo bón, bệnh trĩ và đau bụng cấp tính hoặc đau bụng mạn tính.
• Không chịu được lạnh, thân nhiệt thấp kèm theo tay chân lạnh.
• Nhịp tim bất thường.
• Huyết áp thấp.
• Mất nước.
• Sưng phù tay, chân.
• Xuất hiện máu trong dịch nôn.
• Ợ chua (bệnh trào ngược dạ dày – thực quản).
• Yếu cơ, mất khối lượng cơ.
• Giảm mật độ xương gây ra loãng xương.

 

Đối với các tình trạng liên quan đến bệnh tiêu hóa, bác sĩ có thể chẩn đoán thông qua nội soi tiêu hóa, tuy nhiên, nếu bệnh chán ăn có liên quan đến tâm lý hoặc các chỉ số bất thường, bạn cần phải thực hiện thêm các cận lâm sàng khác như xét nghiệm máu, chẩn đoán hình ảnh hoặc đánh giá chức năng.

Bên cạnh đó, nguyên nhân chán ăn tân thần có thể bị nhằm lẫn với triệu chứng chán ăn do ung thư, vì vậy, để xác định chính xác nguyên nhân gây bệnh, bạn nên nhờ bác sĩ tư vấn các dịch vụ tầm soát ung thư tiêu hóa để có kết quả chính xác.

Triệu chứng chán ăn tâm lý về hành vi

Các triệu chứng về hành vi của chứng chán ăn tâm thần có thể bao gồm các nỗ lực giảm cân bằng cách:

• Xuất hiện các mối bận tâm với thức ăn như: nghiên cứu chế độ ăn uống; tích trữ, giấu giếm và lãng phí thức ăn; sưu tầm các công thức nấu ăn; nấu cho người khác nhưng không ăn những gì mình đã nấu.
• Hạn chế tối đa lượng thức ăn thông qua các biện pháp ăn kiêng hoặc nhịn ăn có hại cho cơ thể.
• Thường xuyên bỏ bữa hoặc nhịn đói.
• Thay đổi hành vi ăn uống đột ngột, chỉ ăn một số loại thực phẩm người bệnh cảm thấy an toàn, thường là các loại thực phẩm ít chất béo và calo.
• Tiếp tục ăn kiêng hoặc hạn chế ăn ngay cả khi cơ thể rất gầy hoặc cân nặng thấp.
• Tập thể dục quá mức.
• Tự gây ra hiện tượng nôn ói để thải thức ăn ra ngoài, có thể bao gồm sử dụng thuốc nhuận tràng, thuốc xổ, thuốc hỗ trợ ăn kiêng hoặc các sản phẩm thảo dược. Việc tự gây nôn có thể làm mòn men răng, mở rộng tuyến nước bọt và khiến thực quản bị viêm.
• Các triệu chứng và hành vi của rối loạn ám ảnh cưỡng chế.
• Những người mắc bệnh đái tháo đường không sử dụng insulin để giảm cân.

Triệu chứng chán ăn tâm thần về cảm xúc

Các dấu hiệu và triệu chứng về cảm xúc của chứng chán ăn tâm thần có thể bao gồm:

• Từ chối ăn hoặc tìm lý do để không ăn.
• Không muốn ăn ở nơi công cộng.
• Nỗi sợ tăng cân bao gồm cả việc cân hoặc đo cơ thể nhiều lần.
• Phàn nàn về việc tăng cân hoặc kiểm tra cơ thể trước gương để phát hiện vị trí béo lên trên cơ thể.
• Xa lánh xã hội, hạn chế tiếp xúc với mọi người xung quanh.
• Trầm cảm, lo lắng hoặc cáu gắt.
• Giảm hứng thú với tình dục.

Khi nào cần đến gặp bác sĩ thăm khám?

Phần lớn những người mắc chứng chán ăn sẽ không thừa nhận và không muốn điều trị. Tâm lý mong muốn có được thể trạng gầy của bệnh nhân đàn áp những lo lắng về sức khỏe.

Nếu bạn phát hiện người thân hoặc bản thân xuất hiện bất kì triệu chứng hoặc vấn đề bất thường nào hãy liên hệ với bác sĩ để được hỗ trợ.

Lưu ý: không phải tất cả những người mắc chứng chán ăn tâm thần đều có thể trạng gầy, chứng chán ăn cũng có thể được chẩn đoán ở những người được coi là có cân nặng bình thường.