Chán ăn tâm thần hay còn gọi là biếng ăn tâm lý là một trong các hội chứng rối loạn ăn uống, đặc trưng bởi trọng lượng cơ thể sụt giảm bất thường, nỗi lo sợ tăng cân và nhận thức sai lệch về cân nặng.

Đối với một số trường hợp còn nghi ngờ, bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh thực hiện một số cận lâm sàng giúp chẩn đoán chính xác hơn như xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh hoặc thăm dò chức năng. Đối với chứng chán ăn do các bệnh lý tiêu hóa, người bệnh sẽ thực hiện thêm nội soi tiêu hóa để chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây bệnh.

Chán ăn tâm thần nên ăn gì?

Bên cạnh tuân theo phác đồ điều trị bệnh chán ăn, người bệnh cũng nên có một chế độ ăn uống đầy đủ dưỡng chất, khoa học và hợp lý. Sau đây là những thực phẩm người bệnh chán ăn tâm thần nên ăn.

Bổ sung thực phẩm giàu calo lành mạnh vào bữa ăn

Qua nguyên nhân thì để giải quyết vấn đề người biếng ăn nên ăn gì thì Calo lành mạnh giúp tăng cường miễn dịch, kiểm soát cân nặng, cung cấp nhiều năng lượng và tốt cho sức khỏe, đề kháng người già biếng ăn. Việc bổ sung calo lành mạnh là một cách kích thích sự thèm ăn của người già biếng ăn và đồng thời cung cấp đủ lượng calo cho hoạt động hàng ngày.

Thực phẩm chưa qua chế biến chứa calo lành mạnh bao gồm: trái cây, rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt,… Cụ thể:

Bơ, dầu oliu

Bơ và dầu oliu chứa chất béo không bão hòa lần lượt là 7.19g/100g và 11.5g/15ml. 15ml dầu oliu còn chứa Vitamin E (12,9% DV) và Oleocanthal giúp chống oxy hóa, chống viêm. Các chất trong dầu oliu có khả năng ngăn ngừa đột quỵ, chống lại các bệnh tim mạch, bệnh Alzheimer ở người già.

Đồng thời bơ và dầu oliu còn được sử dụng trong chế biến nhiều món ăn khác nhau giúp người già dễ ăn và không bị ngán.

• Bơ: Người già nên ăn khoảng 3 – 4 lần mỗi tuần, mỗi lần ăn nửa quả. Thời gian thích hợp là nên ăn trước bữa ăn 1 – 2 tiếng và nên ăn vào buổi sáng để hấp thu dưỡng chất tối đa.
• Salad trái cây, rau mầm: Thái dưa hấu, bơ thành miếng nhỏ vừa ăn. Phần nước sốt salad gồm có nước chanh, muối, tỏi, ớt cùng với dầu oliu. Trộn đều rau mầm, trái cây với nước sốt vừa pha, sau đó trình bày ra đĩa.
• Sinh tố bơ: Cắt đôi quả bơ, bỏ vỏ và hạt, sau đó xay nhuyễn phần thịt bơ rồi cho ra cốc, có thể trộn thêm cùng sữa chua hoặc sữa đặc để tăng thêm vị béo ngậy của sinh tố bơ.

Thực phẩm ít chất xơ

Chất xơ không được tiêu hóa hoàn toàn trong ruột, phần còn lại không được tiêu hóa sẽ gây kích ứng đường tiêu hóa, tăng cảm giác đầy bụng, chóng no. Ăn ít chất xơ có thể làm giảm cảm giác no, giúp người già thèm ăn hơn và ăn được nhiều hơn. Đây là những thực phẩm giúp người già biếng ăn có một sức khỏe tốt.

Lượng chất xơ phù hợp với người già trên 50 tuổi nữ và nam lần lượt là 21g và 30g. Một số thực phẩm ít chất xơ có thể bổ sung cho người già chán ăn: một số loại rau, trái cây, sữa, thịt, cá,…

Tuy nhiên, người già biếng ăn do thường xuyên bị táo bón có thể bổ sung nhiều chất xơ hơn hàm lượng trên.

Trái cây

Trái cây cung cấp nhiều Vitamin, khoáng chất và chất xơ tăng cường sức đề kháng giúp cho cơ thể khỏe mạnh. Đồng thời trái cây còn kích thích làm tăng cảm giác thèm ăn ở người già.

Các loại quả cung cấp nhiều dinh dưỡng có thể kể đến như bưởi, cam, quýt, táo chuối, đu đủ, kiwi, dưa hấu, dừa,…

• Bưởi đáp ứng 64% RDI Vitamin C, nên ăn sau bữa sáng khoảng 30 phút đến 1 giờ.
• Táo chứa 13,8g Carb/100g cung cấp năng lượng cho cơ thể, nên ăn trước bữa sáng 1 – 2 tiếng.
• Chuối giàu calo lành mạnh, ít chất xơ, chỉ nên ăn 1 – 2 quả mỗi ngày và sau bữa ăn 1 – 2 tiếng.
• Bơ chứa nhiều chất béo tốt, chia 1 quả làm 2 lần ăn trong ngày và ăn trước bữa ăn 1 – 2 tiếng.

Rau xanh

Rau xanh chứa nhiều Vitamin, chất xơ, chất chống oxy hóa giúp phòng chống ung thư, bệnh tim mạch, bệnh tiểu đường ở người già. Chất xơ có trong rau xanh giúp kích thích tiêu hóa, làm giảm tình trạng táo bón – một trong những nguyên nhân gây nên chứng chán ăn ở người già.

Thông thường trong khẩu phần ăn của người già nên bổ sung khoảng 300g rau xanh mỗi ngày. Một số loại rau xanh tốt cho sức khỏe người cao tuổi như:

• Bông cải xanh: 91g rau rất giàu Vitamin K (116% RDI), Vitamin C (135% RDI). Không nên ăn quá 90g bông cải xanh mỗi ngày bởi cơ thể khó tiêu hóa lượng Vitamin K và C. Người già có thể ăn bông cải xanh luộc, nấu canh, súp, xào với thịt,…
• Rau xà lách: 100g rau xà lách chứa lượng Vitamin A gấp 2 lần nhu cầu Vitamin cơ thể cần mỗi ngày, 1.7g chất xơ cùng Vitamin C, K, Protein,… Vì vậy, người già biếng ăn chỉ nên ăn khoảng 50g/ngày. Người già nên ăn rau xà lách đã được nấu chín để tránh vi khuẩn trong rau sống làm ảnh hưởng đến đường ruột.

Uống đủ nước

Cung cấp lượng nước đầy đủ giúp làm giảm tình trạng táo bón, nhiễm trùng đường tiểu. Lượng nước được khuyến cáo nên bổ sung đủ cho người già là 1,5 – 2 lít nước mỗi ngày bao gồm cả lượng nước trong canh, súp, nước hoa quả bổ sung hàng ngày. Nước là một đáp án tốt cho việc người già biếng ăn nên ăn gì.

Người già nên chia vào bình nước có chia vạch để kiểm soát lượng nước nạp vào. Do trung tâm khát của người cao tuổi không còn nhạy, người thân nên nhắc họ uống ngay cả khi không cảm thấy khát. Cùng với đó, nên chia nhỏ lượng uống mỗi lần, không nên uống quá nhiều trong một lúc, uống nhiều hơn vào buổi sáng và ít hơn vào buổi tối để giảm tình trạng đi tiểu đêm ở người già.

Sử dụng các loại thảo mộc và gia vị

Một số loại gia vị, thảo mộc có thể giúp làm giảm cảm giác đầy hơi, chướng bụng. Từ đó, người già có cảm giác thèm ăn và ăn ngon miệng hơn.

• Thì là: là loại rau thơm được thêm vào trong nhiều món ăn như chả cá thì là, chả trứng thì là, các món canh cá,…
• Hạt tiêu: được thêm vào để làm tăng hương vị cay nồng, kích thích vị giác trong các món như thịt kho, bò hầm,…
• Rau mùi là loại rau sống ăn kèm trong các món như nem cuốn, phở cuốn,…

Bổ sung sữa dinh dưỡng chuyên biệt cho người già

Sữa rất tốt để giải quyết vấn đề người già chán ăn nên ăn gì, người già biếng ăn thường dễ bị thiếu các vi chất quan trọng để đảm bảo cho mọi hoạt động của cơ thể. Tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe, nhu cầu, khẩu vị, người già để có thể lựa chọn loại sữa dinh dưỡng phù hợp nhất.

Cách lựa chọn sữa căn cứ vào tình trạng bệnh của người già. Chẳng hạn:

• Người già mắc các bệnh về xương khớp nên chọn sữa bổ sung Canxi, Vitamin D, Collagen,… để sụn khớp dẻo dai, linh hoạt, xương chắc khỏe.
• Người già mắc bệnh tiểu đường nên chọn loại sữa có lượng đường thấp để đảm bảo mức đường huyết trong cơ thể ổn định.

Người bệnh biếng ăn tâm lý có các triệu chứng tiêu hóa cần được thăm khám sức khỏe và tầm soát ung thư tiêu hóa định kỳ theo chỉ định của bác sĩ.

Nội dung câu trả lời được tham khảo từ website phòng khám nội soi dạ dày, các bạn có thể tìm hiểu thêm thông tin phòng khám và chọn lựa nơi uy tín để khám chữa bệnh tiêu hoá cũng như bảo vệ sức của bạn một cách hiệu quả nhất.

Nội soi dạ dày không đau là phương pháp sử dụng tiêm một loại thuốc an thần nhẹ, trong lúc nội soi sẽ không có cảm giác đau, không nôn ói và không có cảm giác khó chịu. Sau nội soi khoảng 3-5 phút bệnh nhân sẽ tỉnh lại và cần nằm lại theo dõi từ 10-30 phút, sau đó sẽ gặp bác sĩ xem kết quả và tư vấn bệnh.

Xem chi tiết giá nội soi dạ dày không đau và các lợi ích đạt được khi sử dụng phương pháp nội soi không đau tại Doctor Check.