Hi bạn, việc điều trị ung thư đại trực tràng phần lớn dựa vào giai đoạn (mức độ) của ung thư. Nội soi tiêu hóa là phương pháp tầm soát và chẩn đoán ung thư đại – trực tràng tốt nhất hiện nay. Các bác sĩ khuyến cáo người dân đi tầm soát ung thư đại – trực tràng mỗi 5 – 10 năm một lần.

Phương pháp điều trị ung thư đại – trực tràng

Bệnh nhân ung thư đại – trực tràng chưa di căn xa thường được thực hiện phẫu thuật như là phương pháp điều trị chính hoặc đầu tiên, bệnh nhân có thể kết hợp với hóa trị và xạ trị nếu cần thiết.

Các phương pháp điều trị ung thư đại – trực tràng bao gồm phẫu thuật, hóa xạ trị và dùng thuốc. (Ảnh minh họa sưu tầm)

Phẫu thuật điều trị ung thư đại – trực tràng

Phẫu thuật ung thư đại – trực tràng có thể chữa khỏi hoàn toàn 70% các ca mắc bệnh khi khối u chưa di căn và có kích thước không quá lớn. Phẫu thuật là phương pháp loại bỏ các tế bào, một đoạn hoặc một cơ quan bị ung thư phụ thuộc vào vị trí, kích thước, mức độ xâm lấn của tế bào và sức khỏe của bệnh nhân.

Phẫu thuật cắt bỏ các polyp khi nội soi bằng đốt điện. (Ảnh minh họa sưu tầm)

Các phương pháp phẫu thuật được sử dụng để điều trị ung thư đại – trực tràng bao gồm phẫu thuật cắt bỏ và kỹ thuật phẫu thuật lạnh.

Phẫu thuật cắt bỏ

Phẫu thuật cắt bỏ giúp bác sĩ loại trừ các yếu tố gây ung thư như tế bào ung thư, khối u, các mô có nguy cơ phát triển thành ung thư và các hạch bạch huyết xung quanh.

• Cắt bỏ các khối u còn nhỏ từ bên trong đại tràng: nếu trong quá trình nội soi các bác sĩ phát hiện các khối u có thể cắt bỏ mà không gây ảnh hưởng đến các tế bào khác thì bác sĩ có thể cắt hoặc đốt polyp ngay trong ống tiêu hóa.
• Cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ đại – trực tràng: thủ thuật được thực hiện phụ thuộc vào vị trí, kích thước của các khối u. Sau khi cắt bỏ một phần đại – trực tràng bị ung thư, các bác sĩ sẽ nối 2 đầu ruột lành lại với nhau để chức năng tiêu hóa vẫn được hoạt động bình thường hoặc có thể tạo một ống tiêu hóa nhân tạo và gắn vào hậu môn nếu phải cắt bỏ toàn bộ đại – trực tràng gọi là phẫu thuật nối kết tràng.
• Cắt bỏ trực tràng và hậu môn: đối với ung thư trực tràng nằm gần hậu môn, không thể loại bỏ ung thư hoàn toàn mà không làm ảnh hưởng đến các cơ kiểm soát nhu động ruột. Trong trường hợp này, bác sĩ sẽ tạo hậu môn nhân tạo và gắn phần đại tràng vào một túi chứa chất thải. Phương pháp phẫu thuật này để loại bỏ phần trực tràng, hậu môn cũng như các mô và hạch bạch huyết lân cận.

Phẫu thuật lạnh

Kỹ thuật phẫu thuật lạnh là phương pháp tiêu diệt tế bào ung thư bằng nhiệt độ cực lạnh như Nitơ lỏng. Bác sĩ sẽ tiêm khí lạnh vào khối u làm đông lạnh các mô sau đó sẽ rã đông chúng, quy trình này được lặp đi lặp lại nhiều lần.

Phẫu thuật lạnh được cho là có nhiều lợi thế hơn so với các phẫu thuật truyền thống và xạ trị như bệnh nhân mất máu ít, thời gian nằm viện ngắn, hồi phục nhanh, ít sưng hơn so với phẫu thuật thông thường. Tuy nhiên, bệnh nhân có thể gặp các biến chứng như nhiễm trùng, đau nhức sau khi điều trị, để lại sẹo,…

Hóa trị

Hóa trị là phương pháp sử dụng thuốc điều trị để tiêu diệt các tế bào ung thư, thường được thực hiện sau khi phẫu thuật nếu khối u lớn và tiếp tục di căn đến hạch bạch huyết.

Phương pháp này cũng có thể được áp dụng trước phẫu thuật để thu nhỏ kích thước khối u giúp bác sĩ loại bỏ dễ dàng hơn.

Phương pháp hóa trị phổ biến nhất là truyền thuốc qua tĩnh mạch hoặc uống bằng viên nén hoặc viên nang. Bệnh nhân sẽ phải tiêm thuốc theo liệu trình của phác đồ điều trị ung thư đại – trực tràng. Trong một số trường hợp, bệnh nhân sẽ phải kết hợp cả hóa trị và xạ trị để mang lại hiệu quả điều trị cao hơn.

Nhược điểm: Các loại thuốc hóa trị có thể tấn công tế bào khỏe mạnh trong cơ thể, gây ra tác dụng phụ như rụng tóc, buồn nôn, lở miệng, cảm thấy mệt mỏi, chán ăn, dễ bị ốm,…

Xạ trị

Xạ trị là phương pháp dùng các tia bức xạ như tia X, tia Proton để thu nhỏ hoặc tiêu diệt các tế bào ung thư giúp phẫu thuật loại bỏ chúng dễ dàng hơn.

Nếu phương pháp phẫu thuật loại bỏ khối u không khả quan thì xạ trị sẽ giúp làm giảm các triệu chứng. Có 2 phương pháp xạ trị:

• Xạ trị từ bên ngoài: bằng cách sử dụng thiết bị xạ trị bắn các tia bức xạ đến các tế bào ung thư.
• Xạ trị từ bên trong hay xạ trị áp sát: bằng cách cấy nguồn chất phóng xạ trực tiếp hoặc gần khối u.

Ngoài ra, xạ trị bên ngoài là phương pháp giảm nhẹ các triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ xạ trị dựa trên tình trạng sức khỏe bệnh nhân và giai đoạn tiến triển bệnh.

Nhược điểm của phương pháp xạ trị: khiến người bệnh cảm thấy đau và rát trên vùng da bị chùm tia bức xạ chiếu vào, đau khi đi tiêu tiểu, xuất hiện máu lẫn trong phân,…

Kỹ thuật sóng cao tần

Kỹ thuật RFA (Radiofrequency Ablation) là kỹ thuật dùng sóng cao tần tiêu diệt các khối u bằng nhiệt do ma sát của các ion trong mô dưới tác động của dòng điện tần số sóng âm thanh.

Dòng điện được truyền vào khối u thông qua một điện cực kim loại từ đó phát ra nhiệt. Nhiệt độ sẽ khiến các tế bào ác tính bị mất nước, khô dần và khiến chúng bị hoại tử. Tùy thuộc vào kích thước của khối u mà bác sĩ sẽ thực hiện đốt nhiệt nhiều lần để có thể phá hủy hoàn toàn khối u.

Ưu điểm của kỹ thuật RFA là ít gây biến chứng nặng., tỷ lệ biến chứng nhẹ chỉ khoảng 2% – 3%.

Liệu pháp nhắm trúng đích

Liệu pháp nhắm trúng đích sử dụng các loại thuốc đặc trị tập trung vào các bất thường trong tế bào ung thư nhằm ngăn chặn và tiêu diệt các tế bào ác tính.

Liệu pháp nhắm trúng đích có ưu điểm là ít gây hại cho các tế bào khỏe mạnh xung quanh so với hóa trị và xạ trị. Các liệu pháp nhắm mục tiêu điều trị ung thư đại – trực tràng bao gồm kháng thể đơn dòng và thuốc ức chế tạo mạch.

Kháng thể đơn dòng

Kháng thể đơn dòng là các protein của hệ thống miễn dịch được tạo ra trong phòng thí nghiệm để điều trị các bệnh bao gồm ung thư.

Các kháng thể này được tiêm vào cơ thể bệnh nhân và liên kết với các tế bào ác tính hoặc tế bào hỗ trợ phát triển ung thư. Từ đó chúng ngăn chặn sự phát triển, khả năng lây lan và tiêu diệt tế bào ung thư.

Kháng thể đơn dòng có thể tiêm đơn lẻ hoặc kết hợp với thuốc, chất phóng xạ trực tiếp đến tế bào ung thư.

Có nhiều loại kháng thể đơn dòng khác nhau như:

• Liệu pháp ức chế yếu tố tăng trưởng nội mô mạch máu (VEGF): tế bào ung thư tạo ra một chất gọi là VEGT làm hình thành các mạch máu mới khiến tế bào ung thư phát triển. Kháng thể VEGF giúp ngăn chặn sự hình thành các mạch máu mới, diệt các tế bào ung thư. Bevacizumab và Ramucirumab là 2 chất ức chế VEGF.
• Liệu pháp ức chế thụ thể yếu tố tăng trưởng biểu bì (EGFR): là các protein được tìm thấy trên bề mặt của các tế bào kể cả tế bào ung thư. Chất ức chế EGFR giúp ngăn chặn các thụ thể và sự phát triển không kiểm soát của các mô gắn vào tế bào ung thư. Centuximab và Panitumumab là chất ức chế EGFR.

Thuốc ức chế tạo mạch

Thuốc ức chế tạo mạch giúp ngăn chặn sự phát tiển của các mạch máu mà khối u cần để phát triển.

• Ziv – aflibercept giúp ngăn chặn enzym cần thiết cho sự phát triển của các yếu tố tăng trưởng nội mô mạch máu.
• Regorafenib dùng để điều trị ung thư đại – trực tràng đã di căn đến các bộ phận khác hoặc cơ thể không đáp ứng với các phương pháp khác. Loại thuốc này dùng để ngăn chặn hoạt động của một số protein bao gồm cả yếu tố tăng trưởng nội mô mạch máu. Điều này giúp ngăn chặn và tiêu diệt các tế bào ung thư đồng thời ngăn sự hình thành các mạch máu mới để phát triển khối u.

Liệu pháp miễn dịch

Liệu pháp miễn dịch là phương pháp điều trị sử dụng chính hệ thống miễn dịch của cơ thể bệnh nhân để chống lại ung thư. Các kháng thể tự nhiên hoặc nhân tạo giúp thúc đẩy, điều chỉnh và khôi phục khả năng phòng thủ của cơ thể chống lại ung thư.

• PD – 1 là một protein trên bề mặt tế bào T giúp kiểm soát các phản ứng miễn dịch của cơ thể.
• PD – L1 là một protein được tìm thấy trên một số tế bào ung thư.

Liệu pháp ức chế PD – 1 và PD – L1 có cơ chế hoạt động như sau: Khi protein PD – 1 gắn vào PD – L1 sẽ ngăn tế bào T tiêu diệt các tế bào ung thư, nhưng các chất ức chế PD – 1 và PD – L1 ngăn không cho 2 loại protein này gắn kết vào nhau. Điều này cho phép tế bào T tiêu diệt các tế bào ung thư. Chất ức chế PD – 1 là Pembrolizumab.

Theo dõi sau điều trị ung thư đại trực tràng như thế nào?

Theo dõi sau điều trị rất quan trọng để phát hiện sớm tỷ lệ tái phát của ung thư, từ đó đưa ra phương pháp điều trị kịp thời, đạt kết quả khả quan:

• Khám lâm sàng và thử marker CEA định kì mỗi 3 – 6 tháng trong 3 năm đầu sau phẫu thuật cắt bỏ khối u, và mỗi 6 tháng vào năm thứ 4 và 5.
• Chụp CT ngực, bụng, chậu hàng năm, ít nhất cho 3 năm đầu sau phẫu thuật.
• Nội soi đại tràng toàn bộ 1 năm sau, và nếu bình thường thì nội soi định kỳ mỗi 3 – 5 năm, tùy thuộc vào kết quả của nội soi lần trước.

Phương pháp phòng ngừa ung thư đại – trực tràng

Để giảm tỷ lệ ung thư đại trực tràng và phát hiện các triệu chứng, dấu hiệu cảnh báo ở giai đoạn sớm, bác sĩ khuyên Cô Bác, Anh Chị nên thực hiện các biện pháp phòng ngừa sau:

• Tầm soát ung thư đại – trực tràng và nội soi tiêu hóa mỗi 5 – 10 năm 1 lần theo khuyến cáo.
• Đối với trường hợp có tiền sử đã mắc bệnh lý tiêu hóa hoặc nằm trong nhóm đối tượng có nguy cơ cao nên được tầm soát sớm và được theo dõi bởi bác sĩ chuyên khoa.
• Xây dựng thói quen sống lành mạnh, rèn luyện sức khỏe (tăng cường vận động tối thiểu 30 phút mỗi ngày).
• Ăn nhiều trái cây, rau củ quả chứa nhiều chất xơ và ngũ cốc nguyên hạt.
• Duy trì cân nặng hợp lý, chọn một chế độ ăn uống lành mạnh và khoa học, ít chất béo.
• Hạn chế sử dụng các loại thịt đỏ, thịt đã qua chế biến, thực phẩm chiên, nướng.
• Ngưng hút thuốc lá.
• Hạn chế sử dụng rượu bia và thức uống có cồn (không vượt quá 350ml mỗi ngày).
• Hạn chế căng thẳng kéo dài, kiểm soát bệnh đái tháo đường.

Tìm hiểu thêm về chẩn đoán ung thư đại trực tràng.