Phác đồ điều trị đau dạ dày – loét dạ dày tá tràng Bộ Y tế

Để bệnh đau dạ dày nhanh khỏi, không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe, việc xây dựng một phác đồ điều trị đau dạ dày cụ thể là rất cần thiết.

Nguyên tắc điều trị

• Dùng thuốc ức chế HCl và loại bỏ những yếu tố tấn công phá hủy niêm mạc để cân bằng yếu tố phá hủy và yếu tố bảo vệ.
• Lấy điều trị nguyên nhân làm mấu chốt.
• Phối hợp giữa cách điều trị đau dạ dày bằng thuốc và điều chỉnh lối sống.

Điều trị cụ thể

Tùy vào tình trạng bệnh lý và sức khỏe, bác sĩ có thể lựa chọn những nhóm thuốc chữa đau dạ dày để chỉ định cho bệnh nhân sử dụng.

Nhóm thuốc kháng axit:

• Ưu điểm: Nâng pH dịch vị làm giảm đau, bảo vệ tế bào. Một số chế phẩm của thuốc có thể che phủ bảo vệ, chống đầy hơi.
• Nhược điểm: Tác dụng nhanh nhưng chỉ trong thời gian ngắn. Ngoài ra, sử dụng thuốc có thể dẫn đến một số tác dụng phụ như: tiêu chảy, táo bón.
• Cách dùng: Dùng trước khi ăn 30 phút hoặc 1 giờ sau ăn. Bạn cũng có thể dùng khi đau nhưng chỉ dùng trung bình 3 lần/ngày.

Nhóm kháng thụ thể H2:

• Ưu điểm: Giá thành rẻ, tác dụng nhanh, pH tăng nhanh và đạt hiệu quả ngay ngày đầu sử dụng. Thuốc còn kiểm soát tốt dịch vị vào ban đêm, giảm những bài tiết dịch vị cơ bản và dịch vị kích thích.
• Nhược điểm: Khả năng ức chế axit dịch vị yếu. Có nhiều tác dụng phụ nữ suy thận, viêm gan, vú to ở nam.
• Cách dùng: Uống trước khi ăn 30 phút và trung bình 2 lần/ngày. Nếu bạn có dùng thuốc kháng axit thì 2 loại thuốc phải được uống cách nhau 2 giờ.

Nhóm ức chế bơm Proton:

• Nhóm ức chế bơm Proton dù có tác dụng chậm hơn nhóm kháng axit nhưng lại có tác dụng ức chế axit mạnh nhất, có khả năng cao nhất trong kiểm soát axit dịch vị và là một trong những cách chữa đau dạ dày.
• Trong phác đồ điều trị viêm loét dạ dày tá tràng, đây là thuốc có ít tác dụng phụ, chỉ hơi đau đầu hoặc tiêu chảy nhẹ.
• Cách dùng: Dùng trước bữa ăn 15 – 30 phút và trung bình 1 lần/ngày.

Thuốc tăng cường bảo vệ niêm mạc:

• Sucralfate: Có tác dụng tạo lớp nhầy để bảo vệ niêm mạc nhanh nhưng tác dụng ngắn và có thể bị táo bón.
• Rebamipide: Có tác dụng kháng viêm, kích thích tiết Prostaglandin. nhanh chóng làm lành vết loét, nhất là những vết loét trên 2cm.
• Bismuth: Có tác dụng bảo vệ niêm mạc và diệt vi khuẩn HP.
• Misoprostol: Tăng bài tiết chất nhầy và bicarbonat để bảo vệ niêm mạc dạ dày. Thuốc cũng làm tăng máu chảy tới niêm mạc dạ dày hành tá tràng. Tuy nhiên, thuốc nhiều tác dụng phụ nên ít được sử dụng.

Điều trị đau dạ dày cho phụ nữ mang thai

Điều trị đau dạ dày cho phụ nữ mang thai không nên dùng thuốc giảm đau dạ dày, vì việc dùng thuốc sẽ gây ra tác dụng phụ, nghiêm trọng hơn có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi. Vì thuốc từ máu mẹ có thể thấm qua nhau thai vào máu gây hại cho thai.

Khi mang thai ba tháng đầu thai kỳ, các cơ quan như tim, thần kinh trung ương, tay, chân… của thai nhi hình thành, nên việc sử dụng một số thuốc chữa đau dạ dày khi mang thai 3 tháng đầu dễ gây ra dị tật, quái thai.

Ba tháng giữa thai kỳ, mặc dù là giai đoạn này thai ít nhạy cảm với thuốc, tuy nhiên vẫn có những bộ phận tiếp tục biệt hóa như hệ thần kinh và sinh dục bên ngoài nên thuốc có thể gây hại cho các bộ phận này. Vì vậy, đau dạ dày khi mang thai 3 tháng giữa việc sử dụng thuốc cần có sự tư vấn của bác sĩ.

Đối với thai nhi ba tháng cuối, đây là giai đoạn các bộ phận của thai đã hình thành đầy đủ nhưng chưa hoàn thiện như gan chưa làm tốt chức năng chuyển hóa, thận chưa đào thải hợp đồng xuất khẩu thủy sản tốt nên giai đoạn này thuốc cũng gây ảnh hưởng đến thai nhi, cho trẻ sinh ra và cho cả mẹ khi sinh nở.

Tuy nhiên, nếu bắt buộc phải dùng thuốc trong trường hợp nặng thì mẹ bầu không nên tùy tiện mua về sử dụng mà phải được sự đồng ý và kê đơn của bác sĩ.

Tăng cường nghỉ ngơi

Nghỉ ngơi và thư giãn là một trong những điều mà bạn nên áp dụng để hạn chế tình trạng đau dạ dày khi mang thai. Chính vì vậy bạn hãy sắp xếp công việc hợp lý, tránh làm việc quá sức, làm dạ dày hoạt động quá nhiều và gia tăng áp lực cho dạ dày.

Sau khi ăn mẹ bầu hãy nghỉ ngơi để dạ dày có thời gian chuyển hóa thức ăn, hạn chế được tình trạng trào ngược dạ dày mà chúng ta hay gặp.

Ngủ đủ 8 tiếng để cơ thể đủ năng lượng hồi phục cho ngày hôm sau, khi ngủ nên nằm kê cao đầu, tránh cúi thấp hoặc gập người. Chỉ một chút xáo trộn trong nhịp sinh học, cơ thể mẹ bầu càng thêm mệt mỏi, uể oải và trì trệ.

Xây dựng chế độ ăn hợp lý

Khi ăn, phụ nữ mang thai nên ăn từ tốn, không ăn quá nhanh hay quá no, vì cách ăn này chỉ làm dạ dày sản sinh thêm nhiều acid và khó chịu hơn. Tốt nhất là nhai kỹ, nuốt chậm, ăn thành nhiều bữa nhằm tăng sự bài tiết của nước bọt, giảm acid và bão hòa acid trong dạ dày.

Chọn thức ăn mềm, tăng cường ăn thức ăn giàu tinh bột, trứng, sữa,… không những giàu dinh dưỡng mà còn tốt cho bệnh đau dạ dày. Cụ thể những loại thực phẩm này có khả năng trung hòa acid, hạn chế tiết nhiều acid, giúp bảo vệ niêm mạc dạ dày hiệu quả hơn.

Tránh những món ăn làm cho bệnh tình trở nên trầm trọng hơn, chẳng hạn như: Thực phẩm giàu chất béo; Chocolate; nước ép trái cây họ cam quýt; Caffeine; bạc hà,… Tuyệt đối không ăn thực phẩm còn sống, lạnh, ôi thiu.

Không nên để bụng quá đói, bởi lúc này acid tăng cao rất dễ làm tình trạng đau dạ dày khi mang thai trở nên nghiêm trọng hơn.

Tránh uống rượu bia và khói thuốc lá

Rượu bia vốn gây hại rất lớn cho thai nhi. Nếu bạn bị viêm loét dạ dày thì việc ngừng uống rượu là một điều cực kỳ cần thiết, vì thức uống có cồn sẽ làm tình trạng của hệ tiêu hóa chuyển biến xấu.

Khói thuốc lá gây hại cho phổi và thai nhi đang phát triển. Ngoài ra, nếu bạn bị loét dạ dày khi mang thai, hãy yêu cầu các thành viên nam trong gia đình bỏ thuốc lá ngay nếu để không phải trải qua những biến chứng “kinh khủng” về sức khỏe có thể ảnh hưởng đến thai nhi trong bụng.

Vận động đúng cách

Sau khi ăn hạn chế vận động vì lúc này dạ dày đang làm việc. Nếu vận động thì máu sẽ ít lưu thông vào dạ dày hơn, hạn chế hoạt động của dạ dày, gây đầy bụng, nên tốt nhất là mẹ bầu chỉ vận động sau khi ăn từ 2 đến 3 giờ.

Thường xuyên áp dụng các bài tập nhẹ nhàng, đi bộ… để tăng cường sức đề kháng, làm cho tinh thần thoải mái hơn.