Hi em, chán ăn có thể do mắc các bệnh lý nghiêm trọng, vì thế nếu không được điều trị sớm có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng và tổn thương vĩnh viễn. Một số biến chứng tiềm ẩn có thể sẽ xảy ra nếu không điều trị chán ăn bao gồm:

• Mất sức.
• Suy dinh dưỡng.
• Giảm khả năng miễn dịch.
• Tăng cường sự lây lan của nhiễm trùng hoặc các tế bào ung thư.
• Thiếu hụt vitamin, khoáng chất và các chất dinh dưỡng khác.
• Nguy hiểm đến tính mạng.
• Suy nhược cơ thể.

Tìm hiểu thêm về: chán ăn là biểu hiện của bệnh gì

PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ TRIỆU CHỨNG CHÁN ĂN

Phương pháp điều trị chứng chán ăn đến từ bệnh lý thường tập trung vào nguyên nhân và điều trị tâm lý cho người bệnh như tạo cảm giác vui vẻ, kích thích vị giác, chăm sóc tại nhà, thay đổi chế độ ăn uống và lối sống.

Trong một số trường hợp đặc biệt như người bệnh mắc chứng chán ăn tâm lý, người bệnh cần đến gặp các chuyên gia tâm lý để được tư vấn cách chữa trị.

Lưu ý: Cô Bác, Anh Chị không tự ý sử dụng hoặc thay thế các loại thuốc điều trị mà không có sự đồng ý của bác sĩ.

Chăm sóc tại nhà

Đối với các căn bệnh như ung thư hoặc bệnh mạn tính cần điều trị một thời gian dài thì sinh lý bệnh, thuốc điều trị và tình trạng sức khỏe sẽ ảnh hưởng đến vị giác, khứu giác, cảm giác thèm ăn của người bệnh. Vì vậy, Cô Bác, Anh Chị cần khuyến khích việc ăn uống, nấu những món người bệnh yêu thích hoặc thực hiện một trong những khuyến cáo sau:

• Ăn 5 – 6 bữa ăn nhỏ mỗi ngày thay vì ăn 3 bữa lớn.
• Theo dõi thời gian người bệnh cảm thấy đói nhất trong ngày và cố gắng cho bệnh nhân ăn vào những thời điểm này.
• Ăn nhẹ bất cứ khi nào người bệnh cảm thấy đói, lựa chọn những loại thực phẩm chứa nhiều calo và protein như trái cây sấy khô, sữa chua, các loại hạt, bơ hạt, pho mát, trứng,… Bệnh nhân cũng có thể thử các loại đồ uống cung cấp protein lỏng hoặc thực phẩm bổ sung protein.
• Ăn trong môi trường thoải mái, vui vẻ hoặc ăn cùng các thành viên trong gia đình.
• Thử ăn các loại thức ăn mềm như khoai tây nghiền hoặc sinh tố nếu bệnh nhân chán ăn do đau.
• Sử dụng các loại kẹo ngậm để kích thích tiết nước bọt.
• Tránh uống nước trong khi ăn, chỉ uống từng ngụm nước nhỏ giúp cho bệnh nhân không cảm thấy no sớm hoặc hạn chế khô miệng, dễ nuốt. Cung cấp đủ nước cho cơ thể, tốt nhất là uống nước sau khi đã hoàn thành bữa ăn. Người bệnh cũng có thể thay thế nước lọc bằng các loại thức uống cung cấp chất khoáng hoặc chất điện giải, nhưng tránh xa nước ngọt có gas, thức uống có cồn.
• Tập thể dục nhẹ và đều đặn mỗi ngày như đi bộ khoảng 20 phút trước bữa ăn cũng sẽ giúp tăng cảm giác thèm ăn.
• Hạn chế cảm giác căng thẳng, mệt mỏi kéo dài và ngủ đủ giấc.

Bệnh nhân sẽ giảm cảm giác thèm ăn, không thấy đói, không muốn ăn nhưng điều quan trọng là phải cố gắng duy trì cân nặng hợp lý và nạp đủ dinh dưỡng vào cơ thể. Vì vậy, nếu cảm thấy không thể tự thay đổi chế độ ăn uống, hãy đến gặp các chuyên gia dinh dưỡng để được tư vấn và lập kế hoạch ăn uống phù hợp với tình trạng sức khỏe của mỗi bệnh nhân.

Chăm sóc y tế

Đối với các bệnh nhân mắc bệnh ung thư giai đoạn cuối, cảm thấy mệt mỏi, đau đớn nghiêm trọng, mất khả năng vận động, người bệnh cần được nhập viện để bác sĩ và chuyên viên y tế theo dõi và điều trị. Một số chăm sóc y tế giúp điều trị chứng chán ăn như:

• Giảm cảm giác thèm ăn dẫn đến sụt cân, suy dinh dưỡng, mất cân bằng điện giải, khoáng chất, người bệnh sẽ được cung cấp chất dinh dưỡng thông qua đường truyền tĩnh mạch hoặc qua đường ruột.
• Bác sĩ cũng sẽ kê đơn thuốc uống để kích thích sự thèm ăn như dronabinol (Marinol) và megestrol (Megace ES).
• Thuốc chống trầm cảm: fluoxetine.
• Sử dụng thuốc kê đơn giúp tăng cân với liều lượng thấp như oxandrolone.
• Một số loại thuốc làm giảm các triệu chứng khác như buồn nôn, nôn ói, ợ hơi,…
• Nếu chán ăn do trầm cảm, căng thẳng, rối loạn ăn uống hoặc lạm dụng thuốc, bệnh nhân có thể được chuyển đến chuyên khoa tâm thần để được tư vấn và điều trị bằng các liệu pháp tâm lý.
• Chán ăn do các loại thuốc đặc trị có thể được điều trị bằng cách thay đổi liều lượng hoặc sử dụng một loại thuốc khác để thay thế.

Tìm hiểu thêm về: chẩn đoán chán ăn

Nội soi tiêu hóa là phương pháp thông dụng và có độ chính xác cao để chẩn đoán các bệnh lý ống tiêu hóa. Tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe, biểu hiện lâm sàng, kết quả xét nghiệm mà phương pháp nội soi có hoặc không có sinh thiết.

• Nội soi viên nang.
• Nội soi ống tiêu hóa trên (nội soi dạ dày) để kiểm tra thực quản, dạ dày và tá tràng.
• Nội soi ống tiêu hóa dưới (nội soi đại trực tràng) để kiểm tra đại – trực tràng gồm nội soi đại tràng sigma hoặc nội soi đại tràng toàn bộ.

Bệnh nhân có sụt cân tăng dần được ghi nhận qua nhiều lần thăm khám nên được theo dõi với khoảng cách ngắn hơn. Có thể cần tầm soát thêm về bệnh lý ung thư ở người lớn tuổi như tầm soát ung thư tiêu hóa.