Chào bạn, để chẩn đoán ung thư đại trực tràng chính xác, tìm ra nguyên nhân gây bệnh, giai đoạn bệnh và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp, bác sĩ sẽ kết hợp các thăm khám lâm sàng và phương tiện cận lâm sàng.

Phương pháp chẩn đoán bệnh ung thư đại – trực tràng

Các khuyến cáo tầm soát ung thư đại – trực tràng

Ung thư đại – trực tràng có thể phòng ngừa được bằng việc phát hiện sớm thông qua các phương pháp tầm soát ung thư tiêu hóa. Việc tuân thủ tầm soát ung thư đại trực tràng có thể làm giảm tỷ lệ tử vong ở Hoa Kỳ khoảng 50%.

Chẩn đoán ung thư đại – trực tràng. (Ảnh minh họa sưu tầm)

Dưới đây là các khuyến cáo về tầm soát ung thư đại – trực tràng của các tổ chức trên thế giới:

* Chú thích:

• gFOBT: Xét nghiệm tìm máu ẩn trong phân.
• HSgFOBT (High-sensitivity guaiac fecal occult blood test): Xét nghiệm tìm máu ẩn trong phân với độ nhạy cao.
• FIT: Xét nghiệm hóa miễn dịch phân.

Hướng dẫn của Hội tiêu hóa Hoa Kỳ (ACG) khuyến cáo, nội soi đại trực tràng là các xét nghiệm sàng lọc ưu tiên, cần thiết cho ung thư đại trực tràng. Các xét nghiệm sàng lọc khác được dùng cho những bệnh nhân từ chối nội soi hoặc những người không đủ điều kiện kinh tế để thực hiện nội soi. Người có họ hàng bậc 1 được chẩn đoán ung thư đại – trực tràng (bố me, anh chị em ruột, con) nên được nội soi đại tràng mỗi 5 năm, bắt đầu sàng lọc ở tuổi 40 hoặc sớm hơn 10 năm so với tuổi người trẻ nhất bị ung thư (nếu người bị ung thư trước 60 tuổi).

Phương pháp chẩn đoán ung thư đại – trực tràng

Nội soi đại – trực tràng kết hợp sinh thiết tìm tế bào ung thư là phương pháp chính xác nhất để chẩn đoán bệnh nếu Cô Bác, Anh Chị có các dấu hiệu nghi ngờ.

Thông thường, bác sĩ sẽ thăm khám lâm sàng (hỏi chi tiết bệnh sử, thăm khám) và chỉ định cận lâm sàng (thực hiện xét nghiệm máu, xét nghiệm phân, chẩn đoán hình ảnh hay nội soi tuỳ vào bệnh cảnh cụ thể sẽ được lựa chọn) để xác định xem Cô Bác, Anh Chị có bệnh hay không và chẩn đoán giai đoạn ung thư đại – trực tràng.

Khám lâm sàng

Khám lâm sàng là bước đầu tiên giúp bác sĩ nắm được thông tin bệnh sử, tình trạng bệnh lý, các dấu hiệu cảnh báo, triệu chứng ung thư đại trực tràng cũng như sức khỏe hiện tại của Cô Bác, Anh Chị. Từ đó, bác sĩ sẽ đưa ra các chẩn đoán ban đầu và chỉ định các cận lâm sàng phù hợp để tìm ra chính xác nguyên nhân gây bệnh.

Một số thông tin Cô Bác, Anh Chị cần khai báo chính xác, cụ thể và chi tiết bao gồm:

• Các bệnh lý tiêu hóa đã từng mắc phải.
• Các bệnh đang điều trị và loại thuốc đang sử dụng bao gồm thực phẩm chức năng.
• Các triệu chứng hoặc dấu hiệu cảnh báo ung thư đại trực tràng gần đây Cô Bác, Anh Chị gặp phải là gì?
• Các loại dị ứng mà cơ thể đã từng gặp phải?
• Tiền sử gia đình đã có ai từng mắc bệnh ung thư hoặc bệnh tiêu hóa không?
• Chế độ ăn uống và rèn luyện sức khỏe như thế nào?

Bên cạnh đó, khi đến khám bệnh Cô Bác, Anh Chị cũng nên mang theo hồ sơ khám bệnh, các loại giấy xét nghiệm, hình ảnh nội soi trước đó để bác sĩ chẩn đoán chính xác hơn.

Sau khi nắm được tình trạng sức khỏe của Cô Bác, Anh Chị các bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện các cận lâm sàng để chẩn đoán bệnh và có phương pháp điều trị phù hợp.

Cận lâm sàng chẩn đoán

Thông qua cận lâm sàng các bác sĩ sẽ xác định được nguyên nhân gây bệnh, vị trí tổn thương và mức độ nguy hiểm của bệnh ung thư đại – trực tràng dựa vào kết quả xét nghiệm, nội soi và chẩn đoán hình ảnh.

Xét nghiệm

Xét nghiệm phân giúp phát hiện máu ẩn trong phân của bệnh nhân, tìm ra những gen biến đổi có dấu hiệu là ung thư đại – trực tràng, xét nghiệm phân gồm có 3 loại là gFOBT, FIT và DNA.

• Xét nghiệm tìm máu ẩn trong phân (gFOBT)
• Xét nghiệm hóa miễn dịch phân (FIT)
• Xét nghiệm gen DNA trong phân sẽ được kết hợp với FIT, các mẫu bệnh phẩm sẽ được gửi đến phòng thí nghiệm nhằm xác định các dấu hiệu có khả năng gây ung thư đại trực tràng.

Các xét nghiệm tìm máu ẩn trong phân giúp phát hiện các yếu tố nguy cơ gây ung thư đại – trực tràng. (Ảnh minh họa sưu tầm)

FIT đã có nhiều ưu điểm hơn và đã thay thế phần lớn các xét nghiệm gFOBT. Kết quả xét nghiệm FIT không bị ảnh hưởng bởi thực phẩm và thuốc, đồng thời độ chính xác và độ nhạy cũng cao hơn.

Nếu bác sĩ có nghi ngờ hoặc cần loại trừ các bệnh lý tiêu hóa có liên quan khác thì Cô Bác, Anh Chị cần thực hiện thêm một vài xét nghiệm để tìm ra nguyên nhân và chẩn đoán bệnh chính xác hơn.

Một số xét nghiệm ung thư đại trực tràng Cô Bác, Anh Chị có thể thực hiện như xét nghiệm chức năng gan, xét nghiệm chỉ số CEA hoặc xét nghiệm công thức máu.

Nội soi ống tiêu hóa

Phụ thuộc vào các biểu hiện và triệu chứng của Cô Bác, Anh Chị mà các bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp nội soi phù hợp. Một số phương pháp nội soi tiêu hóa thường được sử dụng bao gồm:

• Nội soi đại tràng sigma bằng ống nội soi mềm cung cấp hình ảnh trực tiếp của phần xa đại – trực tràng, giúp bác sĩ có thể quan sát toàn bộ phần cuối đại tràng, trực tràng và hậu môn, xác định vị trí của các polyp và cắt bỏ chúng trong quá trình nội soi.
• Nội soi đại tràng toàn bộ (nội soi đại – trực tràng) thường được ưu tiên sàng lọc ung thư đại – trực tràng ngay từ đầu hoặc được chỉ định sau khi các xét nghiệm ít xâm lấn khác cho kết quả dương tính.
• Nội soi đại tràng dạng viên nang được thực hiện bằng cách cho bệnh nhân nuốt một camera mini có kích thước như một viên thuốc, từ đó ghi lại hình ảnh thông qua quá trình di chuyển của viên nang trong thành ruột.

Nội soi tiêu hóa là tiêu chuẩn vàng trong chẩn đoán ung thư đại – trực tràng. (Ảnh minh họa sưu tầm)

Nội soi là tiêu chuẩn vàng trong chẩn đoán bệnh ung thư đại – trực tràng và là phương pháp hỗ trợ các bác sĩ cắt bỏ polyp, sinh thiết tế bào hoặc loại bỏ các nguy cơ gây ung thư mà không cần phẫu thuật.

Chẩn đoán hình ảnh

Khi xác định Cô Bác, Anh Chị đã mắc ung thư đại – trực tràng, bác sĩ sẽ tiến hành các phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác để xác định giai đoạn, kích thước khối u và tình trạng di căn ung thư.

Một số phương tiện chẩn đoán hình ảnh thường được áp dụng như chụp CT, MRI, X-quang, siêu âm bụng / nội trực tràng cùng một số phương pháp khác nếu cần thiết.

• Chụp CT giúp bác sĩ nhận biết mức độ di căn của các khối u đã lan sang các hạch bạch huyết xung quanh hay các cơ quan ở xa như gan, phổi,…
• Chụp cộng hưởng từ MRI cũng giống như chụp CT, MRI sẽ có thêm chất phản quang được đưa vào cơ thể trước khi chụp để có được hình ảnh rõ nét. MRI có thể phát hiện được các bất thường tại gan, não, tủy sống có khả năng lây lan ung thư.
• Siêu âm bụng / nội trực tràng giúp bác sĩ xác định các khối u đã lan đến gan, túi mật, tuyến tụy, hạch bạch huyết hoặc các cơ quan lân cận chưa.

Các chẩn đoán hình ảnh có thể phát hiện được vị trí và kích thước của khối u nhưng để xác định là khối u lành tính hay ác tính, Cô Bác, Anh Chị vẫn cần thực hiện nội soi và sinh thiết mẫu bệnh học để phân tích và có phương pháp điều trị phù hợp.

Tìm hiểu thêm về: điều trị ung thư đại trực tràng